Tomris Uyar’ın öykücülüğü ele alındı

Nilüfer Belediyesi ‘2023 Yılın Yazarı Tomris Uyar’ etkinliklerinde düzenlenen söyleşilerin ilki çevrimiçi olarak gerçekleşti. Öğretmen ve öğretmen adaylarına yönelik planlanan ‘Biçim, dil ve değerde yenilik:Tomris Uyar Öykücülüğü’ başlıklı söyleşilerin konuğu akademisyen ve yazar Sibel Yılmaz ile akademisyen, yazar, çevirmen Hazel Melek Akdik oldu. Moderatörlüğünü Yılın Yazarı Danışmanı Behçet Çelik’in yaptığı etkinlikte öğretmen ve öğretmen adaylarına Tomris Uyar’ın öyküleriyle öğrenciler arasında güçlü bağlar kurmalarına yardımcı olacak yöntem ve uygulama örnekleri aktarıldı. Etkinlikte ayrıca Tomris Uyar’ın öykülerinin edebiyattaki yeri, öykü türüne katkıları, biçimde ve dilde gözettiği yenilikçi yaklaşımı bireysel hayatlar arasındaki bağın izleri de ele alındı.

Tomris Uyar’ın yenilik öyküsü yönünü ele alan Yazar ve Akademisyen Sibel Yılmaz, Nilüfer Belediyesi’ne edebiyat dünyasına verdiği katkılardan dolayı teşekkür etti. Yenilik öyküsü ve kavramının önemine dikkati çeken Yılmaz, “Tomris Uyar öykü üzerine çok düşünen bir yazardır. Bunu 1960’lı yıllarda yazdığı teorik yazılardan görebiliriz. O dönem yenilik hikayesi üzerine tartışmalar yaşanmış. Günümüzde öykü teorisi üzerine düşünen yazarların sayısı oldukça az. Tomris Uyar öykücülüğe şuurlu bir çabayla giriş yapmış ve yenilik hikayesi adından tabir ortaya atmış. Tomris Uyar ortaya yeni bir edebiyat anlayışı koyarak hikayeye farklı bir bakış açısı getirmiştir. Onun bu yönü başkaları tarafından dikkatle izlenmiştir” dedi.

Derslerde öyküyü anlatırken Tomris Uyar’ın metinlerinin çok yardımcı olduğunu ifade eden Sibel Yılmaz, “Tomris Uyar öykü ve hikaye arasındaki farkı anlayan isimlerdendir. Öykülerinde an ve anlatılara dayanır. Öğrencilere anlatırken öykü ve hikayenin farkını iyi yapmalıyız. Uyar, öyküye şuurlu şekilde başlayarak romana yönelmemiştir. O yüzden öyküye çok bağlı olduğunu söyleyebiliriz. Derslerimde onun öykülerini sıkça işlerim. Kullandığı teknikler ve içeriklerin sorgulamasını yaparız. Onun bu yapısı öğrencilere farklı yorum yapma ve bakış açısı getirmeye yardımcı oluyor. Onun gelenekten beslendiğini görsek de her zaman farklı teknikler deneyen yazar olduğunu görebiliriz. Tomris Uyar deyince onun özel hayatı da merak uyandırmıştır. Değer kelimesini yazılarında sıkça kullanmıştır. Sınıf meselesine önem verdiği için farklı kesimlerden insanı yazılarında bir araya getirmiş ve ilişkileri gözler önüne sermiştir. Uyar, üzerine yapılan edebi çalışmaların sayısı çok az. Umarız onun öykücülüğü ve edebiyata bakış açısı daha fazla ele alınır” ifadelerini kullandı.

Akademisyen, Yazar, Çevrimen Hazel Melek Akdik de Uyar’ın öykü türünü konumlandırma yöntemlerini ele aldı. Tomris Uyar’ın öykü teorisine çok önemli katkıları olduğunu kaydeden Akdik, “O edebiyat anlayışında her zaman hikaye ve öykü türünü farklı yere koymuştur. Yenilik hikayesi hakkında önerilerde bulunan Uyar, öykünün kuramsal kaynaklarına katkı sunmuştur. Eleştirilere de maruz kalan Uyar, toplumcu gerçekçi kanattan tepkiler almış. Öğrenciler onun öykülerinin açık metinler olduğunu görüyor ve yorumlayabiliyor. O öğrencilerle farklı disiplinlerde farklı biçimlerle tartışmalar içinde olmuş. Bizler sürekli bir metinle karşı karşıyayız. Metinlerle kurulmuş ilişkileri de anlamlı hale getirerek yaklaşımlarda bulunabiliriz” diye konuştu.

Tomris Uyar’ın değere iki farklı şekilde yaklaştığını vurgulayan Hazel Melek Akdik, “O değerleri toplumsal ve bireysel açıdan ele almıştır. Yeniden tanımlanabilen değerlerin üzerinde çok durmuştur. Karakterleri öyküler içinde farklı işlemiştir. Bireyin değerleri ile kendi benliği arasındaki sıkışmışlığı görebiliyoruz. O öykülerinde sınıf ve cinsiyet meselelerini iç içe ele almıştır. Dil üzerine düşüncelerini etkileyici şekilde gözler önüne sermiştir. 60 sonrası kuşağın önde gelen öykücülerinden biri olan Uyar, öykülerinde toplumun farklı kesimlerinden insanların gündelik hayatlarını çok güzel gözlemlemiş” şeklinde konuştu.

Bir saati aşkın etkinlik sonunda Behçet Çelik, Nilüfer Belediye Başkanı Turgay Erdem adına Akdik ve Yılmaz’a teşekkür etti.