Tarihin “en kanlı” Dünya Kupası: Katar’ı kim, neden protesto ediyor?

Derleyen: Zehra Değirmenci

Futbolseverlerin heyecanla beklediği Dünya Kupası Katar’ın ev sahipliğinde 20 Kasım’da başlayacak. Kupanın Başlangıç düdüğü ise ev sahibi ülke Katar ve Ekvador arasında Türkiye saati ile 19.00’da çalacak.

Ancak bu seneki kupanın daha şimdiden “en heyecansız kupa” olacağı bir süredir konuşuluyor.

2022 Katar Dünya Kupası sadece en heyecansız değil, aynı zamanda en kanlı dünya kupası olma özelliği de taşıyor. En kanlı Dünya Kupası olacak çünkü Guardian’ın haberine göre Katar’ın Dünya Kupası’na ev sahipliğine hak kazandığı 2010 yılından beri ülkede kupa hazırlığı için başlayan stadyum ve tesislerin inşaatlarında büyük çoğunluğu Hindistan, Nepal, Pakistan, Bangladeş ve Sri Lanka’dan gelen 6 bin 500 göçmen işçi çalışma koşulları nedeniyle hayatını kaybetti. Bugüne gelindiğinde ise bu sayının 15 bine ulaştığı iddia ediliyor.

Dortmund’un pankartları göçmen işçiler için açıldı

İŞARET FİŞEĞİ NORVEÇ’TEN

Futbol kulüpleri bazında Katar protestolarının işaret fişeği Norveç ekibi Tromsö tarafından atılmıştı. Kulüp tarafından yapılan açıklamada Katar’daki işçilerin çalışma koşulları “modern kölelik” olarak nitelendirilmiş ve “Futbol adına insanların ölmesini kabul etmiyoruz. Katar’da düzenlenecek 2022 Dünya Kupası’nı boykot etmeye çağırıyoruz.” denilmişti.

Hertha Berlinli taraftarlar 15 bin işçinin ölümünü protesto etti.

Dünya Kupası yaklaşırken futbol tribünleri de hareketlenmeye başladı. Alman ligi Bundesliga’da oynanan maçlara Katar protestoları damgasını vurdu. İşçi ölümleri odağında gerçekleşen protestolarda Borussia Dortmund, Hertha Berlin, Bayern Münih taraftarları maçlarda “5 bin 670 dakikalık futbol için 15.000 ölüm… Yazıklar olsun” yazılı dev pankartları açtılar.

“5.760 dakika futbol için 15 bin ölüm… Utanın!”

Bundesliga 2. Lig’de mücadele veren Kaiserslautern takımı taraftarları “Katar Boykot” pankartı açarken, Nürnberg tribünleri ise “Bir turnuva için 15 bin işçi öldü. Boykot Katar” pankartlarıyla protestolara katıldılar.

İNSAN HAKLARI KİLİT NOKTA

Protestolar bununla da sınırlı değil. Alman Milli Takımı’nın efsaneleri arasında yer alan Philipp Lahm yaptığı açıklamada taraftar olarak Katar’a gitmeyeceğini açıklayarak, “İnsan hakları kilit nokta olmalı. Böyle bir şey gelecekte bir daha yaşanmamalı” demişti.

Eski Alman futbolcu Philipp Lahm, Katar’a gitmeyecek

Fransız eski futbolcu Eric Cantona, “Turnuvayı izlemeyeceğim çünkü benim için bu bir Dünya Kupası değil. Futbolun aynı zamanda bir iş olduğunu biliyorum ama Katar bir futbol ülkesi değil. Olay sadece para ve zorla stadyumlar yaptırılıyor. Bunun için yüzlerce insan öldü ama biz kupayı kutlayacağız.” sözleriyle maçları izlemeyeceğini açıklamıştı.

Manchester City Teknik Direktörü Pep Guardiola da maçları Katar’da izlemeyecekler arasında. Guardiola’nın tercihi ise evde şarap eşliğinde maçları izlemek olacak.

Tepkiler sadece kulüpler ve oyuncular bazında ilerlemiyor. Strazburg, Lille, Bordeaux ve Paris belediyeleri Katar’ı protesto amacıyla maçların gösterimi için meydanlarda dev ekranlar kurmayacağını açıkladı.

2016 Dünya Kupası’nı Fransızlar Eyfel Kulesi’nin altında izlemişti

TAKIMLAR DEĞİL İŞÇİ ÖLÜMLERİ GÖRÜNÜR OLSUN

Kupayı protesto edecekler arasında Danimarka Milli Takımı da yer alıyor. Turnuvada giyecekleri formalarını tanıtan İskandinav ülkesi, sade bir forma giymeyi tercih edecek. Milli Takım, forma tercihini “binlerce işçinin hayatına mal olan bir turnuvada görünür olmamak istiyoruz” sözleriyle açıkladı.

Danimarka Milli Takımı, kendilerini değil işçi ölümlerini görünür kılmak istiyor

Eşcinsel ilişkinin yasak olduğu Katar’da Dünya Kupası öncesi yükselen tepkileri bastırmak isteyen FIFA yönetimi ise 32 ülkenin takımlarına bir mektup yazarak “futbolun ideolojik ve siyasi savaşlara çekilmemesini, ahlak dersi vermemesi gerektiğini” söylemişti. İngiltere, Galler, Almanya, Hollanda, Norveç, İsveç, Danimarka, İsviçre, Portekiz ve Belçika’dan oluşan UEFA üyesi 10 ülke, gönderilen mektuba tepki göstererek, “İnsan hakları evrenseldir ve her yerde geçerlidir.” uyarısında bulundu. Ayrıca bu 10 ülkenin takım kaptanının da LGBTİ+ hakları için “One Love-Tek Aşk” yazılı pazu bantlarıyla maçlara çıkması bekleniyor.

KATAR İÇİN GELENEK BOZULDU

Katar’a yönelik protestoların tek sebebi insan hakları ihlali değil. 4 yılda bir düzenlenen turnuva, liglerin bitmesiyle başlıyordu. Katar’daki yoğun yaz sıcakları ise turnuvanın orada düzenlenmesi için en büyük engeldi. Turnuvanın Katar’da düzenlenmesi için değişikliğe gidildi ve tarihler Kasım-Aralık aylarına çekildi. Böylelikle devam eden ligler turnuvanın başlamasına 1 hafta kala paydos edecek ve Dünya Kupası bittikten sonra yeniden başlayacak. Futbol taraftarları bu değişikliği, dünya futbolunu parayla domine eden Arap milyarderlerin yine “parayı basarak” kendi lehine çevirmesi olarak görüyor.

Zaten turnuvanın Katar’a verilmesi noktasında dönemin FIFA Başkanı Sepp Blatter ve dönemin UEFA Başkanı Michel Platin’nin rüşvet aldığı iddialara gündeme gelmiş, her iki isim de istifa etmişti.

FIFA eski Başkanı Sepp Blatter, rüşvet iddiaları sonrası istifa etmişti

Dünyaca ünlü futbolcularının bazılarının Dünya Kupası macerası Katar’da bitecek. Belki Messi, gitmeden son bir şarkı söyleyip tarihe altın harflerle yazdığı adının altını bir kez daha çizecek. Birçok protestonun ve yolsuzluk iddialarının gölgesinde başlayacak olan 2022 Katar Dünya Kupası’nın şampiyonunun kim olacağına dair türlü fikirler olsa da sonucu bitiş düdüğü belirleyecek. Ancak bu turnuvanın kaybedeninin daha başlamadan FIFA olduğu çok net. Bu turnuva, tarihin en kanlı ve en heyecansız turnuvası olarak akıllara kazınacak. Bugün gelinen noktada futbol endüstriyelleşmiş olsa da Avrupa tribünlerinin Katar’a yönelik insan haklarından yana tavır alması, futbolun sadece futbol olmadığını tekrar hatırlattı.

12 takımdan oluşan kendi ligleriyle değil de Avrupa’da satın aldıkları kulüplerle futbol gündemine giren Katarlıların, binlerce işçinin kanı üzerine kurduğu son teknoloji stadyumları turnuvadan sonra nasıl kullanacağı ise merak konusu.