Ponzi sistemi nedir?

Ponzi sistemi, adını 1920’lerde ABD’de faaliyet gösteren Charles Ponzi’den alan bir tür dolandırıcılık şemasını ifade eder. Bu sistem, katılımcılardan toplanan yeni yatırımlarla önceki yatırımcılara ödeme yapılmasını vaat eden bir finansal dolandırıcılık şeklidir. Temel prensip, yeni yatırımcılardan gelen paraların, eski yatırımcılara yapılan geri ödemeleri finanse etmek için kullanılmasıdır.

Ponzi sistemi, sürdürülemez bir yapıya sahiptir, çünkü sürekli olarak yeni yatırımların gelmesi gerekmektedir. Bir noktada, yeni yatırımcılar artık gelmediği veya ödemeler eski yatırımcılara yetmediği zaman, sistem çöker ve yatırımcılar paralarını kaybeder.

Bu tür finansal dolandırıcılık, katılımcıları çekmek için yüksek getiri vaadiyle çalışır. Ancak, gerçekte bu getiriler, sisteme yeni kaynaklar aktıkça devam eder. Ponzi şemaları genellikle yatırım getirilerinin gerçekleşmediği veya yatırımın gerçek bir iş modeline dayanmadığı durumlarda ortaya çıkar.

Ponzi sistemi, genellikle yasalara aykırıdır ve katılımcıları maddi zarara uğratır. Bu tür dolandırıcılık şemalarından kaçınmak için yatırım yapmadan önce dikkatli bir araştırma yapmak ve güvenilir finansal araçlara yatırım yapmak önemlidir.

PONZİ SİSTEMİ NE ZAMAN ÇÖKER?

İşleyişi aşağıdaki adımlarla açıklanabilir:

1. Başlangıç: Dolandırıcı, genellikle yüksek getiri vaadiyle insanları cezbetmek için bir yatırım fırsatı sunar. Bu fırsat genellikle düşük riskli veya garanti getiri sunan bir yatırım olarak tanıtılır.
2. Yatırımcılardan Para Toplama: İlk aşamada, insanlardan yatırım yapmaları için para toplanır. Bu yatırımlar genellikle cazip getirilere sahip gibi görünür.
3. Yatırım Getirileri: Dolandırıcı, yeni katılımcılardan topladığı paraları kullanarak eski katılımcılara geri ödeme yapar. Bu geri ödemeler, sistemde yer alan kişilere yatırımlarının karşılığı olarak sunulan getirilerdir.
4. Yeni Katılımcılar Çekme: Sistem devam edebilsin diye sürekli olarak yeni yatırımcılar çekilmesi gerekmektedir. Çünkü yeni gelen paralar, eski katılımcılara yapılan geri ödemeleri finanse etmek için kullanılır.
5. Çöküş: Zamanla, yeni katılımcıların sayısı azaldığında veya yatırım getirileri önceki yatırımları karşılayamaz hale geldiğinde, Ponzi şeması çöker. Sistemde yer alan kişiler, paralarını kaybeder.

Haber Merkezi