Muazzez İlmiye Çığ kimdir? Kaç yaşında öldü? Muazzez İlmiye Çığ nereli?

20 Haziran 1914’te Bursa’da dünyaya gelen Muazzez İlmiye Çığ, Türk arkeoloji ve Sümeroloji dünyasının en tanınmış isimlerinden biridir. Kırım kökenli bir aileden gelen Çığ, öğrenim hayatına Çorum’da başladı ancak ailesinin Bursa’ya taşınmasıyla eğitimine burada devam etti. Bursa’da, Fransızca ve keman dersleri aldığı özel bir okul olan Bizim Mektep’te okudu. Ardından, sınavla kazandığı Bursa Kız Öğretmen Okulu’ndan 1931 yılında mezun oldu.

İlk öğretmenlik deneyimini, babasının da görev yaptığı Eskişehir’de yaşayan Çığ, burada dört buçuk yıl boyunca öğretmenlik yaptı. Ancak, akademik kariyer hayali onu yeni bir yola yönlendirdi. 1936’da Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nin Hititoloji bölümüne kaydoldu. Bu dönemde, Nazi Almanyası’ndan Türkiye’ye göç eden dünya çapında ünlü akademisyenlerden ders alarak Sümer, Akad ve Hitit kültürleri üzerinde derinlemesine çalıştı.

1940 yılında mezuniyetinin ardından İstanbul Eski Şark Eserleri Müzesi’nde çalışmaya başladı. Çiviyazılı Belgeler Arşivi’nde uzmanlık yaparak Sümer, Akad ve Hitit dillerindeki on binlerce tableti temizledi, sınıflandırdı ve katalogladı. Çığ’ın ekibiyle birlikte oluşturduğu 74 bin tabletten oluşan çiviyazılı belgeler arşivi, dünya çapında büyük bir başarı olarak kabul edildi. Ayrıca 3 bin tableti kataloglayarak bilim dünyasına sundu.

1957’de Münih’teki Oryantalistler Kongresi’ne katılan Çığ, 1960 yılında Heidelberg Üniversitesi’nde araştırmalar yaptı. 1965 yılında Hitit eserlerini Roma’dan Londra’ya taşıyarak bu kültürün tanıtılmasına katkı sağladı. 1972 yılında emekli olduktan sonra da araştırmalarına ve bilimsel çalışmalarına ara vermedi.

Emeklilik yıllarında, Sümerolog Samuel Noah Kramer’in History Begins at Sumer adlı eserini Türkçeye çevirerek Tarih Sümerle Başlar adıyla yayımladı. Bu eser, Sümer kültürüne olan ilgiyi artırdı. Çocuklar için kaleme aldığı kitaplarla bu kültürü daha geniş kitlelere tanıtmaya çalıştı ve 1993’te yayımlanan Zaman Tüneliyle Sümerlere Yolculuk dahil olmak üzere toplamda 13 eser yayımladı.

Muazzez İlmiye Çığ, akademik çalışmaları ve kültürel mirasa katkıları nedeniyle birçok ödül aldı; bunlar arasında Meslek Hizmet Ödülü, Özgür İnsan Ödülü ve Melvin Jones Dostluk Ödülü de bulunmaktadır. Sümeroloji alanındaki eşsiz çalışmalarıyla Türkiye’de tarih ve arkeoloji biliminin gelişimine öncülük eden Çığ, dünya çapında tanınan bir bilim insanı olarak hafızalarda yer etmiştir.

Sümerolog Muazzez İlmiye Çığ 17 Kasım 2024 tarihinde 110 yaşında hayatını kaybetti.