Bursa’da başlayan tarihin en ilginç savaşı: 1934’ün efsanevi leylek-kartal savaşı

Tarihler 1934 yılının Haziran ayını gösterdiğinde, Kurtuluş Savaşı’ndan tam 12 yıl sonra Bursa tarihin en ilginç ve efsane savaşlarından birine ev sahipliği yapmaya hazırlanıyordu.

Her şey Uludağ’ın zirvelerinden inen 6 kartalın Orhangazi’de bir leylek yuvasına saldırdıktan sonra anne ve baba leyleği öldürüp, yavruları da kaçırmasıyla başladı. Aradan zaman geçti, kartallar yeniden saldırmak üzere leylek yuvalarına geri döndüler. Nasıl olduğu hala anlaşılamasa da bu kez leylekler yavrularını güvenli yerlere taşımışlardı. Ancak bu durum kartallar için pes etme meselesi değildi.

Sonra her yerden haberler gelmeye başladı. Kartallar gruplar halinde leylek yuvalarına saldırıyordu. Birkaç gün sonra ülkenin dört yanından Bursa, Aydın ve Trakya’ya yüzlerce leylek akın etti.

SAVAŞ BAŞLIYOR

Örgütlenen yalnızca leylekler değildi. Kartallar da toplanmaya başlarken, gökyüzünde toplanan bu orduların varlığı da halk tarafından gözle görülür bir hale gelmişti. Orduların toplanması iki ay sürdü.

Kartallar ve leylekler arasında başlayıp günler sürecek olan savaş Aydın’ın Menderes deltasında başladı. Her iki grup gökyüzünde savaşırken, halk da kafasını yukarı kaldırmış bu amansız savaşı izliyordu.

HALK SAVAŞA DAHİL OLUYOR

Gökyüzünün hakimi olan kartallara karşı tıpkı Yaren’de olduğu gibi leyleklerle iyi ilişkiler kurabilen insanlar da savaşa müdahil olup leyleklerin yanında yer almaya başladı. Yaralanıp düşen leylekler, köylüler tarafından tedavi ediliyor, yavru leyleklerin olduğu yuvalara yiyecekler ulaştırılıyordu. Bu süreçte Kızılay’ı göreve çağıranlar, Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak’a olaya müdahale çağrısında bulunanlar bile vardı.

Savaş bütün şiddetiyle gökyüzünde sürerken her iki gruba da ülkenin değişik yerlerinden sürüler takviyeye geliyordu. Tabi ülkede böylesine büyük ve ilginç bir savaş yaşanırken, gazeteler de gelişmeleri takip ederken savaşta gelinen durumu okuyucularına aktarıyordu.

Savaşı pek tabi kartalların kazanacağı düşünülüyordu. Ama leylekler çetin ceviz çıkmıştı. Savaşta insanların da desteğini alan leylekler, daha organize hareket ediyorlardı. Genç leylekler kartalları yoruyor, tecrübeli yaşlılar ise yorulan kartala öldürücü gagayı vuruyordu. Ayrıca insanların yardımı nedeniyle leylekler yerleşim birimlerine yakın bölgelerde savaşıyordu. Kartalların, savaşı ormanlık ve dağlık alanlara çekmesine izin vermiyorlardı. Her yerden ölü ve yaralı haberleri geliyordu. Sayıları yüzlerle ifade ediliyordu. Neyse ki günler sonra savaş bitti. Kazanan sayıca üstün olan leyleklerdi. Kartallar bölgeyi terk etmek zorunda kalmıştı.

SAVAŞ YURTDIŞINDA DA İLGİ GÖRDÜ

1934 yılında yaşanan bu kanlı savaş yalnızca Türkiye’deki gazetelerde değil, yurtdışında da ilgi uyandırmıştı. New York Times ve çok sayıda uluslararası yayın organı bu savaşı yakından takip etmek için muhabirler gönderdi ve haberleştirdi.

Rivayete göre Hava Harp Okulu’nda ise leyleklerin ve kartalların savaşı ders olarak işletildi. Öğrencilere bu hayvanların havada savaşırken uyguladıkları taktikler anlatıldı.

Haber Merkezi