Yıllardır emekli olmak için bekleyen ve yaşa takılanlar EYT Federasyonu çatısı altında hak mağduriyetlerinin giderilmesini bekliyor. EYT ile ilgili çözümün bu yıl hayata geçeceği yönünde olsa da EYT ile ilgili can alıcı sorular cevap bekliyor. İşte bazı soru ve cevaplar.
EYT sorununda beklenti artıyor. Milyonlarca EYT’li yıllardır emekli olmayı bekliyor. Meclis koridorlarında EYT’nin bu yıl çözüme ulaşacağı yönünde söylentileri, seçim öncesi beklentiyi artıran başka bir etken. Çeşitli tarihlerde eylemler düzenleyen EYT Fedarasyonu, çözüm sözleri üzerine artık geri dönüş olmaması gerektiğini savunuyor. EYT’liler Twitter’dan yaptığı eylemde, hak sahiplerinin adalet aradığını söyledi.
EYT Federasyonu Başkanı Gönül Boran Özüpak’ın EYT ile ilgili paylaştığı mesaj şu şekilde:
#STAJdaBizizEYTdeBiziz HAK mağdurları Adalet arıyor. Ülkenin ve ekonominin omurgası işçi ve emekçileri olarak; SGK sisteminden kaynaklı sorunların bir an evvel bitirilmesini istiyoruz. STAJ ve çıraklık sigortası mağdurları, çözüm masasının dışında bırakılamaz.”
Posta yazarının EYT ile ilgili sorulara cevapları şöyle:
Soru: 696 nolu KHK ile kadroya geçen işçilere uygulanan zorunlu emekliliğe karşı, diğer eski kadrolu ve İŞKUR üzerinden alınan işçiler gibi isteğe bağlı emeklilik istiyoruz. Eşit olmak istiyoruz. Genç yaşta, düşük ücret ile emekli edilmek istemiyoruz. Buna istinaden EYT ile zorunlu emeklilik var mı? Mehmet ŞİMŞEK
Cevap: Emeklilik isteğe bağlıdır. Yani emeklilik şartlarını sağlayanlar talep etmeleri halinde emekli edilir. Talep etmeyenler emekli edilmez. Kadroya alınan işçilerde de esasında zorunlu emeklilik yok. Emeklilik şartlarını sağlayanların emekli edilmesi değil, iş akitlerinin sonlandırılması, yani işlerine son verilmesi söz konusu. EYT ile emekli olma şartını elde edenlerin yeni bir düzenleme yapılmazsa iş akitleri sonlandırılır. Yani işten çıkartılırlar. EYT kanunda sigortaların, zorunlu olarak emekli edilmesine dair bir düzenleme yer almaz. Alsa bile Anayasa Mahkemesi’ne götürülmesi halinde büyük bir ihtimalle iptal edilir.
Soru: 18 Ocak 1964 doğumluyum. 20 Temmuz 1984/06 Ocak 1986 arasında 18 ay askerlik yaptım. Ancak askerlik borçlanması yapmadım. 1986 yılında orman işletmelerinde 59 gün sigortalı çalıştım. 15 Ekim 1986’da Maliye Bakanlığı’nda memur olarak göreve başladım. 2001 yılında görevimden istifa ederek ayrıldım. Hizmet döküm cetvelimde 5386 gün çalışmışlığım görünüyor. 2001 yılında Fransa’ya geldim. Şuanda buranın işçisiyim. Bu süre içinde ara ara resmi çalıştım. Resmi çalışmışlığım fazla yok. Türkiye’den nasıl emekli olabilirim? Emekli olmak için ne yapmam lazım? Bilgi verirseniz çok memnun olurum. Ömer MIZRAK
Cevap: Yurtdışı çalışma sürenizin 14 gününü borçlanarak toplam hizmet sürenizi 5400 güne (15 tam yıla) tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınız dolduracağınız tarihte Emekli Sandığı’ndan emekli olabilirsiniz.
Soru: Ben 1993 yılının ekim ayında işe girdim. 3788 günüm var. Askerliği 1990’da yaptım. Yasa çıkarsa emekli olur muyum? Fail Bİ
Cevap: Doğum tarihiniz ve askerlik sürenizi bildirmemişsiniz. Sorunuzu 1970 doğumlu olduğunuz varsayımına göre cevaplandırıyoruz. EYT’de henüz hiçbir şey belli değil, Üstünde çalışılan yasa tasarısının Aralık 2022 ayında tamamlanarak TBMM’ye sunulacağı açıklandı. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 1887 gün daha prim ödeyerek priminizi 5675 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi (18 ay kabul edilmiştir) borçlanmanız halinde, 1272 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz (25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olarak). Yaştan ziyade prim eksiğiniz var. EYT’nin primi tamamlayıp yaşı bekleyenleri kapsaması bekleniyor. Beklendiği gibi çıkacak bir yasadan yararlanamazsınız. Yine de EYT yasa tasarısının esaslarını görmekte yarar var.
Soru: 11 Temmuz 1977 doğumluyum. 15 Ekim 1995’te Bağkur’lu oldum ve 1995-1998 yılları arasında Bağkur’a 1155 gün prim ödedim. SSK başlangıç tarihim 16 Ekim 2002 olup 5774 gün de SSK’ya prim ödedim. Bağkur + SSK’ya toplam 6929 gün prim ödemem var. EYT yasası çıktığı takdirde 4A kapsamında emekli olabilir miyim? Serdar ATEŞ
Cevap: SSK’da emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanları emekli edecek bir EYT yasası çıkarsa siz de emekli olabilirsiniz.
Soru: İlk sigorta başlangıç tarihim 2 Şubat 1998 olup 5700 gün prim ödemem var. EYT’den yararlanma şansım var mı? Serdar YAYLAN
Cevap: Doğum ve askerlik tarihiniz ile askerlik süreniz hakkında bilgi vermemişsiniz. İlk girişte adınıza prim ödemesi varsa emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. 200 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. EYT Yasa tasarısı’nın Aralık 2022’de tamamlanarak TBMM’ye getirileceği açıklandı. Normalde EYT kapsamındasınız. Ancak EYT’den hangi şartlarla yararlanacağınız yasa tasarısı ortaya çıktığında belli olacak.